Bewustwording en voorlichting: hoe Dignis ouderenmishandeling bestrijdt 

Ouderenmishandeling komt vaker voor dan je denkt. Op deze pagina vertelt onze aandachtsfunctionaris Elise Ottens wat Dignis doet tegen ouderenmishandeling, en wat onze medewerkers en de familie van cliënten kunnen doen.

Financiële oplichting, agressief schreeuwende mantelzorgers of fysieke mishandeling: het zijn allemaal vormen van ouderenmishandeling. En het komt vaker voor dan je misschien denkt: in Nederland heeft één op de twintig ouderen ermee te maken.  

Ouderenmishandeling ‘kan gewoon niet’ 

Precieze cijfers zijn er momenteel niet, maar statistisch gezien komt ouderenmishandeling dus óók bij Dignis voor. En dat kan gewoon niet, meent Elise Ottens, kwaliteitsverpleegkundige en sinds kort aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling bij Dignis. Die functie bestaat nog maar kort, maar ze merkt dat er behoefte aan is. Ottens: “In die anderhalve maand dat de functie bestaat, ben ik al vier keer op consult gevraagd. Dat was wel vooral vanwege een vermoeden en het waren geen extreme gevallen, maar het speelt dus wel degelijk.” 

Ze werkt hierin samen met Elvira Resodimedjo. Zij is wijkverpleegkundige bij Dignis, Ottens werkt in verpleeghuizen. Ze merken nu al een verschil in de soorten mishandeling die er zijn. “Thuis is er vaker sprake van financiële uitbuiting, of verwaarlozing door mantelzorgers,” vertelt Ottens. “Terwijl in het verpleeghuis er soms schrijnende gevallen zijn. Ouderen die niet genoeg kleding krijgen van hun familie, bijvoorbeeld. Ook dat is een vorm van mishandeling.” 

Signalen 

Ottens volgde samen met Resodimedjo een opleiding tot aandachtsfunctionaris en leerde signalen oppikken waaruit kan blijken dat een oudere mishandeld wordt. Dat is belangrijk, want die signalen zijn soms subtiel. “Als jij een oudere een klap in het gezicht geeft, dan is het heel duidelijk mishandeling,” legt Ottens uit. “Maar in de praktijk zie je het vaak niet meteen. Je moet goed opletten: is de oudere heel teruggetrokken, of angstig als de partner of andere familie langskomt? Dat kunnen signalen zijn. Daarom is het belangrijk dat wij als zorgverleners daar scherp op zijn.” 

Ottens en haar collega proberen de medewerkers van Dignis daarvan bewust te maken. Twee keer per jaar organiseren ze themamiddagen over ouderenmishandeling, speciaal voor de aandachtsvelders bij Dignis. Daar worden casussen besproken en komen medewerkers van advies- en meldpunt Veilig Thuis af en toe langs. De kennis wordt door de aandachtsvelders weer verspreid over de afdelingen.  

Een belangrijke rol voor de familie 

Voor de collega’s is er dus een grote rol, maar voor de familie ook. Die zijn zich er soms niet van bewust dat er mishandeling plaatsvindt, of zijn onbewust zelf de boosdoener. Ottens: “Denk daarbij aan iemand die zijn of haar partner vastbindt op bed, zodat ze zelf boodschappen kunnen doen. Omdat ze geen andere mogelijkheid meer zien. Het is soms met goede bedoelingen, maar dat is een vorm van mishandeling.”  

Dus is de oplossing: in gesprek gaan en mensen bewust maken van wat mishandeling is. Niet gemakkelijk, want het is een gevoelig onderwerp. “Daarom proberen we aan te sluiten op familieavonden om globaal ons verhaal te vertellen en ons vrijblijvend voor te stellen,” vertelt Ottens. “Maar het blijft een lastig onderwerp: je moet altijd objectief blijven en niet je eigen normen en waarden laten meespelen.”  

Ottens wil benadrukken dat ze het heel belangrijk vindt dat wij als zorgorganisatie hiermee bezig zijn. “De mensen komen hier in de laatste fase van hun leven, en ik vind dat we ervoor moeten zorgen dat het welzijn van onze bewoners voorop staat. Want daar gaat het uiteindelijk om: niet om de regeltjes en administratieve dingen, maar om dat de mensen die bij ons wonen veilig zijn en kunnen leven en sterven op de manier zoals zij willen.”  

Weet je niet zeker of er sprake is van ouderenmishandeling? Ga dan in gesprek met Veilig Thuis. Daar kun je anoniem een casus bespreken en tips krijgen over wat je kunt doen. Ga daarvoor naar Veilig Thuis.